تعاریف و اصطلاحات:
تعریف کلی: بهداشت، ایمنی و محیطزیست (HSE) را اصطلاحاً HSE گفته میشود که حروف آن مخفف کلمات زیر هست:
H: Health
S: Safety
E: Environment
در واقع HSE، موضوعات بهداشت، ایمنی و محیطزیست را در پروژهها تحت کنترل خود درمیآورد؛ بهعبارتدیگر در هرکدام از شاخههای HSE، مواردی گنجاندهشده که هر یک بهتنهایی شامل موارد متعددی میباشد که در زیر به آنها اشاره میشود.
بهداشت (Health): در سازمان، موضوع بهداشت که شامل بهداشت عمومی (فردی) بهداشت محیط و بهداشت حرفهای میشود حائز اهمیت است. بهداشت فردی بهسلامت مجموعه افراد مربوط میشود و بهداشت محیط پیرامون سازمان را دربرمی گیرد و بهداشت حرفهای نیز شامل یک سری آنالیزهای شغلی میشود.
ایمنی (Safety): در هر سازمان، یک سری مخاطرات ایمنی وجود دارد که در صورت عدم رفع آن مغایرتها ممکن است منجر به حوادثی شود.
درزمینهٔ ایمنی در سازمان، مسائل گستردهای مطرح میشود که خود شامل چند دسته است. دسته اول مربوط به ایمنی در عملیات میباشد که خود شامل کار در ارتفاع، جوشکاری و برشکاری، ایمنی تجهیزات و ماشینآلات و... میباشد. دسته دوم مربوط به ایمنی در سازمان است که شامل ایمنی انبار، مدیریت حریق، محصورسازی، علائم هشداردهنده و ... میباشد. و دسته سوم شامل ایمنی اشخاص در سازمان می باشدکه شامل حذف یا کاهش مخاطرات و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی است.
محیطزیست (Environment) محیطزیست محیطی است شامل هوا، آب، خاک، منابع طبیعی، گیاهان، جانوران، انسانها و روابط متقابل بین آنها که سازمان در آن فعالیت مینماید. محیط میتواند از درون یک سازمان تا سیستم محلی، منطقهای و جهانی گسترش یابد. لازم به ذکر است فعالیتهای سازمان دارای جنبههای محیط زیستی میباشد که میتواند با محیطزیست تأثیر متقابل داشته باشد.
HSE-MS
سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست را HSE-MS گویند.
اصطلاح HSE-MSشامل دو عبارت HSE و MS میباشد همانطور که گفته شد HSE مخفف شدهی کلمات: Environment , safety ,health میباشد.
Health یعنی سلامت ، Safety یعنی ایمنی و Environment یعنی محیطزیست .
MS مخفف شده کلمات Management به معنای مدیریت و system به معنای سیستم/سامانه میباشد.
مزایای سامانه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست
• ایجاد بستر مناسب برای بهبود بهرهوری و تعالی سازمان
• کاهش زیانهای مستقیم و غیرمستقیم ناشی از حوادث
• هدفمند نمودن فعالیتهای مرتبط با مدیریت سامانه ایمنی، بهداشت و محیطزیست
• ارزیابی مؤثر مخاطرات ایمنی، بهداشتی و محیطزیست
• کاهش هزینههای مربوط به خسارات ایمنی، بهداشت و محیطزیست از قبیل خسارت ناشی از توقف کار، هزینههای درمان و ازکارافتادگی کارکنان و خسارات وارده به تجهیزات و دستگاهها
• شناخت کافی از عوامل بالقوه آسیبرسان در محیط کار
• ایجاد ساختار مشخص برای مدیریت سامانه HSE و تعیین مسئولیتها
• هدفمند نمودن و یکپارچه کردن سامانه مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست.
• ایجاد بستر مناسب برای بهبود مستمر سامانه مدیریت HSE در سازمان
• شناخت قوانین و مقررات ایمنی و محیط کار
• رعایت مسائل حفاظت و ایمنی محیط کار
• ارزیابی مؤثر ریسکها و کاهش آنها بهمنظور کنترل حوادث
• ایجاد انگیزه در کارکنان بهواسطه تلاش برای ایجاد محیط کاری ایمن
• ایجاد زمینه مناسب برای استفاده توانت فکری بالقوه کارکنان برای تقویت سامانه مدیریت HSE
• فراهم کردن امکانات آموزشی مناسب و فرهنگسازی درزمینهٔ های بهداشت، ایمنی و محیطزیست برای کلیه کارکنان سازمانی
• کمک به اجرایی ساختن الزامات و طرحهای موجود درزمینهٔ های بهداشت، ایمنی و محیط زیست